Charakterystyka układu rozrodczego u poszczególnych grup zwierząt.

• STUŁBIOŁAWY: gonady (jądra i jajniki) powstają z komórek interstycjanlnych. Mają kształt guzkowaty i zawierają gamety (amebowe komórki jajowe i plemniki). Gamety wydostają sie po pęknieciu gonad. Zapłodnienie jest wewnętrzne w ciele stułbii. Stułbiem mogą być rozdzielnopłciowe albo obojnacze.krążkopławy: mają entodermalne gonady. Gamety wydostają sie przez pękniecie gonad. Trafiają do jamy chłonąco-tawiennej i dalej do wody gdzie następuje zapłodnienie. Rozwój złożony.

• KORALOWCE: gonady są entodermalne. Moga być rozdzielnopłciowe albo obojnacze (wtedy występuje protogamia: komórki jajowe dojrzewają wczesniej niz plemniki). Z entodermy komórki rozrodcze przenikają do mezoglei a potem do jamy gastralnej i na zewnątrz. Zapłodnienie zewnętrzne.

• WIRKI: układ męski stanowią jądra, kanaliki nasienne (nasieniowody), pęcherzyk nasienny, kanał wytryskowy i narząd kopulacyjny. Narząd kopulacyjny mieści sie w woreczku prąciowym uchodzącym do kloaki płciowej. Układ żeński to jajniki, jajowody, nieparzysta pochwa, która otwiera się otworem płciowym położonym między woreczkiem prąciowym a przedsionkiem prąciowym. Zapłodnienie krzyzowe. Może występować larwa Mullera albo protochula.

• PRZYWRY: układ rozrodczy jest obojnaczy i bardzo dobrze rozwinięty.męski: jądra (parzyste i rozgałęzione), drobne kanaliki nasienne, nasieniowód, pęcherzyk nasienny prowadzący do kanału wytryskowego.żeński: jajnik, jajowody, macica, żółtniki, ootyp (rozszerzenie w koncowej części jajowodu tuż przed macicą), ciała Mehlisa i kanał Laurera (szczątkowa pochwa). Rozwój jest bardzo ksomplikowany.
  

• TASIEMCE: w każdym członie zbudowany tak samo. Jądra są pecherzykowate i ich liczba moze dochodzic do 1000 w członie. wystepują też nasieniowody i narząd kopulacyjny. Układ żeński stanowią jajniki, żółtniki, jajowody i pochwa uchodząca do przedsionka płciowego

• NICIENIE: większość jest rozdzielnopłciowa. Układ rozrodczy ma budowę nitkowatą. Nitkowate jajniki przechodzą w cienkie jajowody. Uchodza one do 2 długich macic. Łączą sie one w krótką pochwę uchodzącą otworem po stronie brzusznej. U samców wysttęouje pojedyncze jądro i nasieniowód. Prowadzi on do pęcherzyka nasiennego, który wychodzi na zewnątrz przewodem wytryskowym.

• PIERŚCIENICE: wieloszczety są rozdzielnopłciowe. Narządy rozrodcze są liczne i występujeą we wszystkich segmentach. Pijawki i skąposzczety są obojnakami. Zapłodnienie jest u nich krzyżowe a w procesie zapłodnienia pomaga siodełko. Pijawki i skąposzczety maja rozwój prosty a wieloszczety złożony - larwa trochofora.

• MIĘCZAKI: rozdzielnopłciowe są chitony, jednotarczowce, głowonogi, łódkonogi i część ślimaków. Mogą występować jajniki i jądra albo jeden gruczoł obojnaczy produkujący naprzemian plemniki i komórki jajowe. Od gonad odchodzą przewody odprowadzające. Dodatkowo mogą wystepować: pochwa, macica, zbiorniczek nasienny, gruczoł przyprątny, nasieniowód i prącie.

• BEZŻUCHWOWCE: gpnady są w jamie ciała. Brak przewodów wyprowadzających. Gonady pękają a komórki rozrodcze wydostają sie do jamy ciała. Zapłodnienie jest zewnętrzne. Minogi są rozdzielnopłciowe.

• RYBY: rozdzielnopłciowe. strzępielowate są obojnakami. Na płetwach brzusznych niektóych chrzęstnoszkieletowych rozwijają sie gonopodia czyli specjalne narządy kopulacyjne. Zapłodnienie na ogół jest zewnętrzne.

• PŁAZY: u samców wystepują jądra. Wyprodukowane tam plemniki trafiają do pranercza a stamtąd za pośrednictwem moczowodów do steku (kloaki). U samic jajniki uchodzą do jajowodów a te do steku. Zapłodnienie jest zewnętrzne i odbywa sie w momencie gdy samica składa ikre. U ogoniastych i częsci beznogich płazów zaplodnienie jest wewnętrzne.

• GADY: budowa układu rozrodczego podobna jak u płazów z tym, ze pojawiają się nasieniowody, które odprowadzają plemniki do kloaki. Załodnienie jest wewnętrzne. Nasienie trafia do pochwy dzięki narządowi kopulacyjnemu samca (wynicowuje sie on z kloaki). Zapłodnienie następuje w górnym odcinku jajowodu. Odcinek dolny to gruczoł skopupkowy gdzie produkowane są osłonki dla jaja.

• PTAKI: rozdzielnopłciowe. U samców występują jądra, nasieniowody które uchodzą do kloaki. U samic funkcjonuje tylko jeden jajnik i jeden jajowód (najczesciej lewy)